Als we het hebben over een duurzame, ‘probleemloze’ koe, zijn productie gezondheid en vruchtbaarheid onlosmakelijk met elkaar verbonden. Om koeien te rangschikken op basis van hun genetische aanleg voor duurzaamheid en rendement is de Dairy Wellness Profit-index (DWP$) ontwikkeld. Koeien met een hoge DWP$-waarde geven in de praktijk meer melk, gaan langer mee en komen minder vaak in de ziekenboeg terecht.
Selectie-indexen zijn een veelgebruikte tool om genetische vooruitgang te boeken, omdat ze verschillende kenmerken combineren tot één getal waarmee je dieren kunt rangschikken. De Dairy Wellness Profit-index (DWP$) drukt productie, vruchtbaarheid, levensduur, afkalfgemak en gezondheid van koe en kalf uit in een gewogen economische waarde. Hoe hoger het getal ($), des te hoger is het verwachte rendement dat een koe gedurende haar leven gaat opleveren. Veel selectie-indexen richten zich op het verbeteren van productiekenmerken. Uniek aan de DWP$ is dat in vergelijking met andere totaalindexen diergezondheidskenmerken voor bijna eenderde meewegen in de index (zie figuur 1).
De onderliggende kenmerken die samen de DWP$-index vormen zijn:
Productie
- Melk
- Vet
- Eiwit
Wellness Traits (koegezondheid)
- Zoetis Mastitis
- Zoetis Lebmaagverplaatsing
- Zoetis Ketose
- Zoetis Kreupelheid
- Zoetis Luchtwegaandoeningen koe
- Zoetis Aan de geboorte blijven staan
- Zoetis Baarmoederontsteking
Levensduur en afkalfgemak
- Celgetal
- Levensduur
- Levensvatbaarheid koe
- Afkalfgemak
Vruchtbaarheid
- Dochtervruchtbaarheid
- Bevruchtingspercentage pink
- Bevruchtingspercentage koe
- Zoetis Abortus
- Zoetis Cysteuze eierstokken
- Zoetis Tweelingdracht
Exterieur
- Lichaamsgrootte
Calf Wellness (kalfgezondheid)
- Zoetis Kalverdiarree
- Zoetis Luchtwegaandoening kalf
- Zoetis Levensvatbaarheid kalf
De DWP$ bepalen: zo werkt het
De Dairy Wellness Profit-index is een genomische fokwaarde en die wordt bepaald aan de hand van een merkertest van een haarmonster. De index is ontwikkeld door diergezondheidsfirma Zoetis op basis van miljoenen gegevens van Amerikaanse Holstein koeien. Het geeft letterlijk een dollarwaarde aan een dier. De fokwaarde is onderdeel van selectietool CLARIFIDE Plus, wereldwijd de meest gebruikte merkertest voor vrouwelijk melkvee. Het testen van een vaarskalf is al mogelijk vanaf de geboorte. De uitslag geeft inzicht in meer dan 90 genomische fokwaarden die ook individueel gebruikt kunnen worden. De informatie die een melkveehouder dan krijgt over een kalf van enkele weken oud, is vergelijkbaar met de hoeveelheid informatie van een koe die drie lactaties heeft afgesloten. Voor stieren is het overigens ook mogelijk om een DWP$-waarde te bepalen. Of deze ook op de stierenlijst te vinden is, hangt af van de KI-organisatie.
Het levenslange rendement voorspellen
De DWP$-index geeft letterlijk een dollarwaarde aan en brengt zo de verschillen in genetische aanleg tussen dieren in één oogopslag in beeld. Daarmee kan een melkveehouder kalveren onderling met elkaar vergelijken. Concreet betekent een verschil van 100 punten DWP$ een verschil van $200 in het verwachte levenslange rendement dat een dier op zal leveren. Wanneer we een dier met DWP$ 300 vergelijken met een dier met DWP$ 100, zal zij naar verwachting 2 * $200 = $400 meer rendement opleveren.
Economische en technische resultaten verbeteren
Dat een melkveehouder de DWP$ ook effectief kan gebruiken als selectie-index om de economische én technische resultaten te verbeteren, blijkt uit een recente Amerikaanse studie (Fessenden, 2020). In het onderzoek werden 2185 vrouwelijke Holstein-dieren (geboren in 2011) gerangschikt op basis van hun DWP$-waarde. In de periode 2011 tot en met april 2019 bouwden de onderzoekers van deze dieren een database op met productiegegevens, ziekte-incidenties, vruchtbaarheids- en kalfdata. De levenslange winst berekenden ze met aan de opbrengstkant de opbrengsten uit melk minus voerkosten, waarde van alle levend geboren kalveren en de restwaarde van het dier zelf bij het verlaten van het bedrijf. De kostenkant bevatte: jongvee-opfok, fokkerij, ziekte en medicatie, de genomische test en overige (o.a. huisvesting, machines, verzekeringen etc.). Uit de analyse blijkt dat de DWP$ een betrouwbare index is om de verschillen in levenslang rendement tussen dieren op het bedrijf te voorspellen.
Meer melk uit gezondere koeien die lang meegaan
Dat verwachte rendement komt er alleen uit als de koe niet alleen optimaal produceert, maar ook over een goede gezondheid en vruchtbaarheid beschikt, want mastitis, verminderde vruchtbaarheid en klauwproblemen zijn de drie belangrijkste afvoerredenen op een melkveebedrijf (Goselink, 2017). De kracht van de DWP$ is dat een melkveehouder via selecteren op deze index ook direct selecteert op vruchtbaarheid, levensduur en koe- en kalfgezondheidskenmerken. In het Amerikaanse onderzoek van Fessenden (2020) werden dieren op basis van hun DWP$-waarde ingedeeld in vier kwartielgroepen. Vervolgens werd de 25% beste groep vergeleken met de 25% slechtste groep. Dieren in de beste kwartielgroep (dus de 25% met de hoogste DWP$-waarde) gaven meer melk, vet en eiwit, hadden een langere levensduur en een lagere ziekte-incidentie. De gemiddelde DWP$-waarde van de hoogste kwartielgroep was $430 en de gemiddelde DWP$-waarde van de laagste kwartielgroep was $3.
Aanwas fokken uit de betere dieren
Het gebruik van DWP$ helpt melkveehouders om toekomstige generaties te fokken met een langere levensduur en hoger rendement. Hoe een melkveehouder de DWP$ toepast bij selectie- en fokkerijbeslissingen, hangt af van de bedrijfs- en fokkerijdoelstellingen. Een mogelijke strategie is bijvoorbeeld alleen met de 25% of 50% beste dieren aanwas fokken en op de mindere dieren een vleesstier gebruiken. Zo helpt selecteren op DWP$ bij het verbeteren van zowel productie, als gezondheid, als levensduur van de veestapel en dit levert voor het bedrijf een hoger rendement op.
MM-11185
Referenties:
Fessenden, B., Weigel, D. J., Osterstock, J., Galligan, D. T., & Di Croce, F. (2020). Validation of genomic predictions for a lifetime merit selection index for the US dairy industry. Journal of Dairy Science, 103(11), 10414–10428. https://doi.org/10.3168/jds.2020-18502
Goselink, R., Levensduur Melkvee: de nieuwste ontwikkelingen voor de oudste koeien, 2017, Wageningen UR Livestock Research
