De introductie van automatisch melken op het bedrijf van familie Vandevoordt verliep soepel. De koeien waren bijna nog sneller gewend dan de ondernemers. Anita Vandevoordt hoopt in de toekomst een tweede automatisch melksysteem te plaatsen en daarmee de melkstal overbodig te maken.
Op de trekker in het veld zul je melkveehouder Anita Vandevoordt niet snel treffen. Zij concentreert zich het liefst op de koeien en alles daaromheen. ‘Van jongs af aan is Anita gek op koeien’, vertelt vader Paul. ‘Het verbaasde ons dan ook niet dat Anita verder wil met de melkveehouderijtak van ons bedrijf.’ Dat Anita het liefst met de koeien in de weer is, komt mooi uit omdat broer Ronny wel graag met de trekker rijdt. Ronny is deels werkzaam in het bedrijf. Hij verzorgt alle veldwerkzaamheden, en brengt ook het voer voor de koeien.
Sinds december 2021 melkt een automatisch melksysteem (een Lely A5) ongeveer de helft van de melkkoeien. De reden om deels over te stappen op automatisch melken was de benodigde arbeid. ‘We hebben een twee keer drie open tandem melkstal’, vertelt Anita. ‘De capaciteit van die melkstal is beperkt, en doordat de melkveestapel in de loop der jaren groeide, waren we steeds langer bezig met melken. De laatste jaren ongeveer vier uur per melkbeurt met twee personen; meestal mijn moeder Linda en ikzelf. Dat vonden we een te grote belasting worden.’
Anita legt uit hoe ze samen met haar broer en ouders plannen maakte om de situatie te verbeteren. ‘We wilden een geheel nieuwe stal bouwen met twee automatische melksystemen en ruimte om in de toekomst een derde te plaatsen. Maar door het zogenoemde stikstofarrest kwamen onze nieuwbouwplannen in de ijskast terecht.’
De ondernemers wilden niet wachten tot nieuw overheidsbeleid stallenbouw weer mogelijk maakt. ‘We hebben gezocht naar wat zou passen binnen de bestaande situatie. En zo kwamen we op het plan om te investeren in één automatisch melksysteem om op die manier toch een flinke arbeidsbesparing te realiseren.’
Het automatisch melksysteem is geplaatst aan het eind van de voergang op de plek waar de koeien oversteken van de ene kant naar de andere kant van de ligboxenstal. ‘Op deze manier waren de verbouwingskosten beperkt en kunnen we de melkkoeien prima in twee groepen houden.’
Dat het automatisch melksysteem er één van Lely zou moeten worden, stond voor de ondernemers al vrij snel vast. Anita: ‘Bij collega’s heb ik automatische melksystemen van verschillende merken aan het werk gezien. Onze conclusie was dat een Lely A5 het best bij ons zou passen.’
Anita blikt tevreden terug op de ingebruikname van het automatisch melksysteem op 7 december 2021. Dat gebeurde op een manier die de aanwezige techniekers van Lely nog niet eerder hadden meegemaakt. Anita pakte de makste koe van de stal simpelweg bij haar halsband en wandelde met het dier de melkbox binnen. Daarna was de eerste melking al snel een feit. En ook de volgende koeien lieten zich makkelijk verleiden om vlot na elkaar het automatisch melksysteem te bezoeken. ‘De techniekers vertelden dat het op de meeste bedrijven niet zo makkelijk gaat, en dat je wel een paar man nodig hebt om een koe de eerste keer de melkbox in te laten gaan’, vertelt vader Paul. ‘Hier liepen ze er met wat aansporingen van Anita vanzelf in. En dat ging nog het best als de techniekers een beetje uit de buurt bleven.’ Anita vult aan: ‘We hebben hele makkelijke koeien. Dat komt omdat ik er veel tussen loop en met ze bezig ben. Dat ze het automatisch melksysteem ook de eerste keer niet echt eng vonden, komt waarschijnlijk omdat we in onze melkstal een open tandemsysteem hebben. Dat lijkt een beetje op de melkbox van de robot met hekken die open en dicht gaan.’
Inmiddels melkt het automatisch melksysteem een maand of vijf. De ondernemers zijn dik tevreden. Al staan Anita en haar moeder nog steeds tweemaal daags in de melkput. ‘Het grote verschil is dat we nu maar twee uur per melkbeurt bezig zijn. En dat is dan inclusief alle werkzaamheden bij de groep met het automatisch melksysteem. Meestal doen we het zo dat mijn moeder in de melkstal begint. Ik ga dan naar de robotgroep, en breng onder meer koeien naar de melkbox die zich te lang niet hebben gemeld.’
Koeien in eerste lactatiehelft
De groep koeien bij de robot zijn vooral koeien in de eerste helft van de lactatie. ‘Ons uitgangspunt is om het automatisch melksysteem te laten bijdragen aan een hoge melkproductie, en dat lukt het best tijdens de lactatiepiek.’ Anita constateert dat de verwachte melkproductieverhoging er ook gekomen is. ‘Bij de robotgroep zitten we nu op gemiddeld 38 kg per koe per dag. Bij de melkstalgroep is dat 31 kg. Uiteraard kun je beide groepen niet zonder meer vergelijken omdat ze verschillen qua lactatiestadium.’
De koeien zijn actiever
Anita let scherp op de prestaties van haar koeien, en zoekt in overleg met adviseurs voortdurend naar verbetermogelijkheden. ‘We hebben bijvoorbeeld het basisrantsoen dat de koeien aan het voerhek krijgen, iets aangepast. Het is nu iets minder zetmeelrijk waardoor de koeien actiever zijn en vaker de robot bezoeken. We zijn gestegen van 2,8 melkingen naar gemiddeld 3.1 melkingen. Belangrijk daarbij is uiteraard ook dat je de koeien in de melkbox een smakelijk brokje aanbiedt.’
Na afkalven komen koeien eerst in de melkstalgroep. Na een paar dagen schuiven ze door naar de robotgroep. Koeien waarvan de melk vanwege antibioticagebruik apart moet worden gehouden, gaan tijdelijk terug naar de melkstalgroep. Al is dit de afgelopen paar maanden nog nauwelijks gebeurt. ‘We proberen het zo te organiseren dat het automatisch melksysteem maximaal kan melken. Dat we nog kunnen terugvallen op een melkstal, heeft ook zijn voordelen. Zo zijn er bijvoorbeeld een paar koeien met een nauwe speenplaatsing waar de robot moeite mee heeft. Die houden we in melkstalgroep. Ook taaimelkse koeien blijven op de melkstal.’
Toekomst
Toch blijft de wens om alle koeien automatisch te melken. ‘Collega’s komen al met ideeën over waar die tweede robot zou kunnen staan’, lacht Anita. ‘Voorlopig is dat echter niet aan de orde. Zoals we nu werken, kunnen we een tijd vooruit. Ons idee is nog steeds dat een volledige overgang naar automatisch melken het best te combineren is met een nieuwe melkveestal.’
Bedrijfsgegevens
Familie Vandevoordt heeft een melkveebedrijf in Rummen, een deelgemeente in Vlaams-Brabant (België). Paul en Linda Vandevoordt en hun kinderen Anita en Ronny houden 120 melkkoeien en 16 zoogkoeien (Belgisch Witblauw). Een automatisch melksysteem melkt 58 koeien. De rest wordt tweemaal daags conventioneel gemolken. De gemiddelde melkproductie (305 dagen) is 10.270 kg met 4,50 % vet en 3,69 % eiwit.
Bij het bedrijf hoort 84,5 ha grond. Naast gras en snijmaïs telen de ondernemers luzerne, spelt en tarwe.
