Oorzaak
Een leaky gut ontstaat vaak bij heet weer. Bij de afbraak van ruwvoeders als gras- en snijmais silage’s, wat veel ruwe celstof bevat, komt veel warmte vrij. Omdat een koe maar zeer beperkt via zweten haar warmte kwijt kan, zal ze minder ruwvoer op gaan nemen. Dat betekent ook dat ze minder hoeft te herkauwen, waardoor er minder natriumbicarbonaat- houdend speeksel in de pens komt. Als een koe dan wel haar krachtvoer uit het voerstation, melkstal of robot blijft opnemen, ontstaat er een verhoogde kans op pensverzuring.
Hierdoor kunnen er giftige stoffen (LPS) worden gevormd die in de darm terecht komen. Doordat het lichaam van de koe er alles aan wil doen, de warmte optimaal kwijt te kunnen, wordt er meer bloed dan normaal naar de huid gestuurd. De darmwand bevat dan minder bloed dan normaal en hierdoor sluiten de tight junctions de darmwand niet meer goed af. Ongewenste stoffen kunnen dan vanuit de darm de bloedbaan bereiken.
Schadelijke gevolgen
Lipopolysaccharides (LPS) zijn bestanddelen van de celwanden van gramnegatieve bacteriën, die vrij komen bij sterfte van deze bacteriën in de pens door pensverzuring. Dit zijn toxische stoffen die bij een verzuurde en aangetaste dikke darm in het bloed kunnen komen en allerlei inwendige ontstekingen kunnen veroorzaken en koeien echt ziek kunnen maken. Deze koeien hebben dan vaak ook koorts. Vooral LPS afkomstig van E-coli, welke ook altijd in de pens aanwezig is, is nog schadelijker dan LPS afkomstig van andere bacteriën.
Zodra LPS in het bloed komt, wordt het immuunsysteem geactiveerd. Dit kost veel glucose wat dan niet meer voor de melkproductie aangewend kan worden. Het immuunsysteem kan het probleem, een lekkende darm door een foutieve voeding, helaas niet oplossen en blijft continue glucose vragen. Dit kost melkproductie en kan gezondheidsschade veroorzaken.
Preventie
Hij hitte is het belangrijk dat er geen pensverzuring ontstaat. Het bijvoeren van een bufferend mengsel om de PH in de pens op het juiste niveau te houden is dan belangrijk. Daarnaast is het zaak dat we de koeien zo goed mogelijk aan het (ruwvoer) vreten proberen te houden. Dat kan door te zorgen voor fris en smakelijk voer, zonder broei of schimmel, goede ventilatie of andere vormen van koeling en vooral aanbod van voldoende schoon en fris drinkwater. Om de negatieve energiebalans door de verlaagde ruwvoeropname te compenseren, kan pensbestendig vet aan het rantsoen worden toegevoegd. Bergafat F100 met een hoog aandeel C16:0 vetzuur, wordt ook wel de “koude energie bron” genoemd, omdat er bij de afbraak praktisch geen warmte vrij komt.
Daarnaast kan extra veiligheid in rantsoenen worden ingebouwd door het opnemen van Diamond V in het rantsoen. Het stimuleren van de groei en activiteit van specifieke groepen pestbacteriën wordt gezien als het belangrijkste werkingsmechanisme van Diamond V gistcultuur. Onderzoekers in de Verenigde Staten (Wiedmeier et al., 1987;
Harrison et al.,1988) rapporteren een toename van het aantal vezel-verterende pens bacteriën wanneer koeien worden gevoerd met Diamond V gistcultuur (figuur 2). Dit resulteert in een verbeterde afbraak van het aandeel vezels in het rantsoen. Tevens zorgt Diamond V voor meer melkzuur-verbruikende pens- bacteriën die melkzuur omzetten in propionzuur (Callaway en Martin, 1997). Melkzuur is de belangrijkste oorzaak van pensverzuring en hoe sneller dit wordt omgezet in propionzuur, des te gezonder blijft de pens functioneren.
Allen en Ying (2012) rapporteren dat het toevoegen van Diamond V zorgt voor een verhoogde zetmeelvertering op pens niveau bij koeien met een normale voeropname (< 26 kg/dag), terwijl de zetmeelvertering wordt verlaagd bij koeien met een hoge voeropname (> 26kg/dag). Deze verlaging kan helpen om het pens milieu de stabiliseren wanneer er veel zetmeel wordt gevoerd om een hoge melk- productie te realiseren.
Voor meer infomatie over leaky gut en de invloed van het rantsoen, kunt u vrijblijvend contact opnemen met Speerstra Feed Ingredients via 0514-569001 of www.speerstra.com/mail@speerstra.com
