In Rusland wordt waarschijnlijk een derde minder melk geproduceerd dan uit de officiële cijfers blijkt. De onjuiste cijfers ontstaan omdat verkochte melk subsidie oplevert. Ondertussen investeren Aziaten er in gigantische melkveebedrijven.
In Rusland bestaat twijfel over de daadwerkelijke hoogte van de nationale melkproductie. Ongeveer een derde van de 30 miljoen ton rauwe melk die het Staatsbureau voor statistiek, Rosstat, noteert, zou ‘virtuele melk’ zijn. Zo meldde het Russische wetenschappelijke tijdschrift ‘Vzglyad’ onlangs. Het artikel baseert zich op uitspraken van Andrej Danilenko, de voorzitter van Sojuzmoloko, de Russische unie van melkproducenten.
Foto boven: Door de te lage liquiditeit worden in Rusland ook veel melkkoeien in provisorische feed lots gehouden.
Eigen onderzoek en rekenwerk van de unie, duiden erop dat het getal van 30 miljoen ton uit Moskou, ongeveer 10 miljoen ton te hoog ligt, zo verklaarde Danilenko eind augustus tijdens een persconferentie in de Ural-stad Ufa.
Slechts 12 van 30 miljoen ton komt bij zuivelverwerkers
Volgens Rosstat was de Russische melkproductie in 2015 30,8 miljoen ton. Van slechts zo’n 12 miljoen ton was te achterhelen dat het controleerbaar aan de zuivelverwerkers is geleverd. Statistiekmakers hebben grote moeite om de productie in de ‘private sector’ vast te leggen en moeten deze derhalve schatten, zo stelt Andrej Danilenko. De geschatte productie op boerenbedrijven en voor eigen voorziening van totaal zo’n 16 miljoen ton, is duidelijk overschat stelt de voorzitter van de melkveehoudersunie.
Een oorzaak voor de overschatting van de productie op de kleine bedrijven, is dat productiegegevens normaliter door bestuursorganen binnen de provincies aan Moskou gemeld worden en gelden als basis voor de uitbetaling van subsidies op verkochte melk die uit regionale en nationale geldpotten komen. De unie gaat er op basis van eigen onderzoek vanuit, dat de private bedrijven zo’n 5 miljoen ton produceren. Samen met de 15 miljoen ton die door grote staatsbedrijven wordt geproduceerd, zou de Russische melkproductie dus zo’n 20 miljoen ton zijn.
Russische landbouw is ‘booming’ desondanks EU-sancties
Sinds half 2014 heeft de EU Rusland sancties opgelegd vanwege de steun aan de pro-Russische separatisten in Oost-Oekraïne. Rusland reageerde daarop met een verbod op invoer van levensmiddelen vanuit de EU en verlengde dat onlangs tot eind 2017. Een ‘mooie gelegenheid’ om de binnenlandse landbouw te steunen, zoals regeringschef Dmitiri Medvedev zei.
In plaats van crisis beleeft de Russische landbouw dus een opleving. Sinds in 1991 de Sovjet Unie uit elkaar viel, werden veel landbouwgronden verwaarloosd. Dat ging bijna 25 jaar door. Oligarchen en investeerders meden de noodlijdende landbouw. De delving van grondstoffen bracht sneller en meer winst. Sinds 1992 is ongeveer 35 miljoen hectare landbouwgrond verwaarloosd. Dat is een oppervlakte ongeveer zo groot als heel Duitsland.
De motor die de landbouwontwikkeling nu voortstuwt, zijn enorme landbouwconcerns. Zij hebben de zwarte, vruchtbare gronden in Zuid-Rusland met elkaar verdeeld. Prodimex is één van de grootste holdings en heeft 800.000 hectare onder de ploeg, dat is zoveel als 80 procent van de hele Flevopolder. Dergelijke concerns maken van Rusland een vooraanstaande speler op het gebied van mechanisering en digitalisering terwijl dat er altijd ver achterstond ten opzichte van de globale ontwikkeling.
80.000 koeien op mega-melkveebedrijf
Ondertussen zijn er ook concerns die investeren in de melkveehouderij. Russische en ook Aziatische voedselgiganten hebben hun strategie aangepast op de veranderde marktsituatie en willen de markt voor landbouwproducten, die voorheen door de EU bediend werd, nu en in de toekomst zelf voorzien. In mei ondertekende Prayut Chan-o-cha, minister-president van Thailand, tijdens een staatsbezoek in Moskou een verdrag voor de bouw van een gigantisch melkveebedrijf 200 kilometer ten zuiden van Moskou. Initiatiefnemers van het project dat een miljard Amerikaanse Dollars zal kosten, zijn naast de Thaise Charoen-Pokphand-Groep het Chinese concern Banner Infant Dairy Products, het Russische staatsfonds RDIF en verder Arabische investeerders.
In deze ‘melkfabriek’ zullen over hooguit vijf jaar 80.000 koeien zijn gehuisvest. Het areaal om voer te winnen bedraagt 60.000 hectare en de productie zal 400.000 ton per jaar zijn. Als alles volgens plan verloopt, dan zal het bedrijf volgend jaar al 40.000 koeien melken. Vietnamese investeerders hebben 720 miljoen Amerikaanse dollars in twee andere enorme melkveebedrijven gestoken. Deze bedrijven worden gebouwd in de omgeving van Moskou en zullen vanaf 2017 voorzien in de zuivelvraag van de ruim 15 miljoen mensen in en rond Moskou. De Duitse holding Ekosem Agrar GmbH is al langer actief op de Russische markt met het bedrijf Ekoniva en melkt 25.000 koeien op meerdere locaties. De melkproductie is 550 ton per dag.
