Veehouders, wetenschappers en vertegenwoordigers bediscussieerden op het Duitse proefbedrijf Haus Düsse het gebruik van sensorsystemen. De aanleiding ervan was een door Zoetis georganiseerde roadshow langs de agrarische onderzoekscentra van Duitsland.
Andreas Pelzer, manager op het gebied rundvee bij Haus Düsse (NRW) gaf een blik in de melkproductie van de toekomst. De opgave waar de landbouw voor staat is aan de ene kant het gebruiken en beschermen van zijn bronnen en aan de andere kant om over 30 jaar nog voedsel te produceren.
Floating Farm
Een mogelijkheid om de levensmiddelenvoorziening van de groeiende stedelijke bevolking zeker te stellen is Urban Farming, stadslandbouw dus. Een voorbeeld is de Floating Farm in de haven van Rotterdam. Het melkveebedrijf midden in de stad houdt en melkt koeien en wordt door de inwoners van de stad als zodanig geaccepteerd. Natuurlijk functioneert het concept van de Floating Farm niet in alle opzichten. Zo moest de bedrijfsleider in het begin gras uit de haven vissen dat in de schroeven van schepen zou kunnen komen. De oorzaak was de smalle voergang, de koeien schoven het gras de over de rand het water in. Toch is de oplossing urban farming op bijna alle vlakken duurzaam. Voor de melkveehouderij betekent dit eerder een kans dan een bedreiging. In combinatie met kennis en ervaring en het land van melkveehouders kunnen er, net zoals in Rotterdam, nieuwe mogelijkheden ontstaan.
Naast Urban Farming zullen ook digitalisering en datamanagement in de toekomst meer betekenis krijgen. Doordat er steeds meer techniek en automatisering in de melkveehouderij is, worden data uit de stal steeds effectiever gebruikt. “Alles wat gedigitaliseerd kan worden zal ook gedigitaliseerd worden”, is de overtuiging van rundveespecialist Pelzer. Voor succesvol gebruiken van data zijn onder meer de volgende aspecten bepalend:
- De juiste instelling: “Digitaliseren doe je met je hoofd”, meent Pelzer. Men moet de digitale hulpmiddelen dusdanig goed beheersen dat ze voor de veehouder werken en niet andersom.
- Individuele data beschikbaar maken: Afhankelijk van het takenpakket moeten voor bedrijfsleiders, dierverzorgers of dierenartsen uiteenlopende data beschikbaar worden gemaakt.
- Data actief gebruiken: Nadat data verzameld, georganiseerd en geanalyseerd zijn, volgt de beoordeling. De belangrijkste maatregel komt pas daarna en wordt nog vaak vergeten: actie ondernemen. Ook de beste data hebben geen invloed als ze niet worden gebruikt om beslissingen te nemen.
- Data koppelen: Op melkveebedrijven is er een overvloed aan data uit de MPR, de genendatabank, automaten en sensoren en door medewerkers verzamelde data. Het probleem is het koppelen van al deze data. Immers heeft vrijwel elk apparaat, elke automaat en elke installatie een eigen dataverwerking en –opslag. In de toekomst zullen datakoppelingen mogelijk zijn tussen apparatuur van meerdere fabrikanten en zullen alle data vanaf de smartphone benaderbaar en bedienbaar zijn.
- Data garanderen: De cloud als beveiligde opslag voor data is praktisch, je kunt ze altijd en overal benaderen. Het probleem blijft echter: de data staan op clouds van verschillende fabrikanten. Daarmee heb je als landbouwer geen totale controle op je data. Wie kan ze nog meer benaderen of benutten voor andere doeleinden?
- Datacompetentie vergroten: Een intelligente analyse van de data moet continu plaatsvinden, van afkalven tot aan de slachting. Om de juiste beslissingen te kunnen nemen moeten de data juist gekoppeld en gelezen worden. Dat betekent onder meer dat een verhoogde activiteit alleen tocht signaleert als het met andere data verbonden kan worden, bijvoorbeeld een verlaagde melkproductie en –stroom. Wie kan de intelligente koppelingen maken? Uiteindelijk zijn medewerkers die met data kunnen werken de belangrijkste schakel. In theorie kan dat vanuit de melkproductiecontrole, daar zijn al veel data voorhanden. Net als ervaring en de datacompetentie. Het voordeel: de data blijven in eigen hand en zijn op één plek gebundeld.
Sensor rendabel vanaf zeven minuten
Met behulp van sensoren kunnen melkveehouders hun management verder intensiveren en bijvoorbeeld klinische uierontstekingen als in een vroeger stadium herkennen. Dat vertelde bedrijfsadviseur Bernd Lührmann van LWK Nedersaksen (D). Het grote voordeel van sensordata: ze leveren real time objectivee data. In de stal kunnen deze data helpen bij efficiënter werken, bij voorbeeld door plaatsbepaling. Daardoor vermindert de tijd die nodig is voor het vinden van koeien.
Voor de ontwikkeling van het bedrijf, maar ook om het gezin van de bedrijfsleider te beschermen, zijn investeringen noodzakelijk, verklaart Lührmann. De toekomst van melkveebedrijven is niet perse groot groeien, maar wel de efficiëntie verhogen. “Om te overleven moet een bedrijf bovengemiddeld presteren”, verklaart Lührmann. Dat betekent onder meer sneller beslissingen nemen. Een sensorsysteem kan daarbij helpen, maar wat moet het kunnen wil de aanschaf lonend zijn? Volgens de berekening van Lührmann is een investering in sensortechniek rendabel als het per dag minstens zeven minuten arbeidstijd uitspaart, bijvoorbeeld bij het vinden van koeien in de stal.
Het potentieel van moderne techniek wordt op melkveebedrijven veelvuldig onderschat. Toch gaat het management met sensortechniek niet ineens vanzelf. De juiste analyses en beoordelingen zijn nodig. Als je als melkveehouder Interesse in het werken met data hebt, ben je in het voordeel. Uiteindelijk ook economisch. Bernd Lührmann stelt dat sensorsystemen voor productieve en efficiënte melkproductie onmisbaar zijn geworden.
Tekst: Sophie Oehler – Foto: Christine Stocker-Gamigliano
