Voeding, huisvesting en vooral het verhuizen naar een andere afdeling in de periode rondom het einde van de melkfase, hebben grote invloed op de immuunafweer en daarmee ook op de gezondheid van de kalveren. Pas als deze factoren zijn geoptimaliseerd, is een aangepast vaccinatieschema zinvol.
“We kunnen de wereld niet gezond enten”, is een uitspraak van Dr. Jürgen Rothert. Rothert is mede-eigenaar van de praktijk Agro Prax. “Ons team zoekt daarom altijd eerst naar de problemen op het gebied van voeding en huisvesting”, vervolgt Rothert. “De enting is slechts een onderdeel van de bestrijding van kalvergriep en is ondersteunend.” Alleen enten is echter te weinig om grip op de kalvergezondheid te krijgen.
Agro Prax is bedrijven van 50 tot 1.500 koeien tot dienst. Bij elk bedrijfsbezoek wordt genoteerd hoeveel kalveren met griep of andere kalverziekten worden waargenomen. Rothert: “Zo weten we precies wanneer de kritische waarden van 10 procent zieke kalveren (tussen geboorte en einde melkfase) is overschreden.” Een kalf dat in de opfok twee keer griep heeft gehad, geeft als koe per jaar 700 kg minder melk. “Onze inzet is om dat te voorkomen.” Aldus Rothert.
Zes kalveren in een groep
Op probleembedrijven gaat Agro Prax op zoek naar oorzaken. Daarbij worden onder andere de volgende punten doorlopen:
- Hebben de kalveren vier liter biest opgenomen in de eerste vier levensuren? De biestkwaliteit wordt met een BRIX-meter getest (doel > 22% BRIX) en ook het gezamenlijke eiwitgehalte in het bloedserum wordt geanalyseerd (doel > 8% BRIX).
- Is er voldoende strooisel, is het droog en schoon genoeg
- Is er voor de jonge kalveren een microklimaat?
- Is er voldoende luchtverversing?
- Zijn de groepen niet groter dan zes tot acht kalveren?
- Krijgen de kalveren ad libitum melk?
- Is er kalverstarter beschikbaar voor de kalveren en krijgen de kalveren voldoende kalverstarter binnen?
De ervaring is dat kalveren ziek worden nadat ze van de melk zijn, omdat zonder overgangsfase wordt overgestapt van melk naar ruwvoer. Als gevolg daarvan ontstaat een energietekort wat het afweersysteem van de kalveren verzwakt. “In het voedingsadvies hebben we uitdrukkelijk veel aandacht voor een helder omschreven overgangsfase en we leren onze veehouders de zwakke punten te herkennen”, vertelt Rothert.
Niet-specifieke afweer versterken
Als voeding en huisvesting zover geoptimaliseerd worden als de gebouwen toelaten, buigt Agro Prax zich over het juiste vaccinatieschema. Op meer dan de helft van de bedrijven kiest Agro Prax voor een enting van de kalveren in de eerste levensweek met een levend BRSV-vaccin in de neus. BRSV is een wijd verspreid virus dat enerzijds de weg vrijmaakt voor virussen waaronder PI3 en bacteriën zoals M. haemolytica, maar ook zelf griepsymptomen kan veroorzaken. De intranasale enting wordt na vier weken opgevolgd door een intramusculaire boostervaccinatie die naast de specifieke immuunafweer (antilichamen tegen BRSV) ook de niet-specifieke afweer versterkt. De gevaccineerde kalvergroepen zijn dan beter beschermt tegen infectieveroorzakers van elke soort.
Tekst: Marion Weerda – Foto: Sophie Oehler
Bron: Annette Prohl, PhD en Dr. Jürgen Rothert, Agro Prax, Ankum (D)
