Galicië, de groene ‘uitloper‘ aan het noordwesten van Spanje is één van de tien belangrijkste melkproductieregio’s van Europa. De melkveehouderij moet zich er echter redden met weinig landbouwgrond.
Hoge temperaturen, felle zon en een droog landschap. Dat verwacht je van Spanje. In het Noordwesten van het op één na grootste land in de EU overheersen groene landschappen. Per jaar valt er meer dan een meter regen. Het is een ideaal gebied voor de melkproductie. Elite is daarom samen met de European Dairy Farmers (EDF) op studiereis gegaan naar Galicië.
Gemiddelde melkprijs
Het beeld van het landschap in Galicië wordt in sterke mate bepaald door de melkveebedrijven. 38 procent van de in Spanje geproduceerde melk wordt in Galicië gemolken. 8.000 van de in totaal 14.500 Spaanse melkveebedrijven is gevestigd in Galicië. Deze melkveebedrijven zijn dus gemiddeld wel kleiner als die in de rest van het land. Gemiddeld melkt de Spaanse melkveehouder 665.000 kg per jaar. In Galicië is dat 341.000 kg. Ook de melkprijs is in Galicië meestal lager dan in de rest van Spanje. In 2017 bijvoorbeeld, kregen de melkveehouders in de groene punt gemiddeld 30,6 cent per kg melk, in de rest van Spanje varieerden de melkprijzen tussen 31,7 en 33,8 cent. Ondanks de lagere melkprijzen groeien de Galicische melkveehouders sneller. De bedrijven worden per jaar 2,5 procent groter terwijl dat in de rest van Spanje 1,9 procent is.
Veel water, kleine percelen
Galicië ligt 400 meter boven zeeniveau. Het is er vochtig en mild met gemiddelde temperaturen van 10 graden Celsius in de bergen en 14 in het binnenland. Voor de ruwvoerteelt zijn de omstandigheden dus prima. Tarwe wordt er echter heel weinig verbouwd. Voor de aankoop van tarwe en stro is de Galicische melkveehouderij aangewezen op aankoop. Het meeste komt uit de regio rond Madrid.
De krappe beschikbaarheid van kleine percelen landbouwgrond is een belangrijk struikelpunt voor de melkveehouderij in Galicië. De percelen zijn er klein, vaak niet eens een hectare. De percelen zijn vaak eigendom van vele eigenaren die vaak niet meer zijn betrokken bij de landbouw. Daardoor is het voor melkveehouders ingewikkeld om grotere percelen land te pachten voor de teelt van ruwvoer. Bovendien is de interesse in grond van buitenlandse investeerders problematisch. Het toerisme rondom de beroemde Pelgrimsstad Santiago de Compostela, dat alsmaar attractiever wordt, ligt hieraan ten grondslag.
Intensief
Om ondanks de krappe grondpositie over voldoende voer te beschikken, betelen de melkveehouders hun grond zeer intensief. Na de maïsoogst in de herfst wordt gras gezaaid wat in het navolgende voorjaar nog twee keer wordt geoogst voor de zode gekeerd wordt, rijkelijk met dierlijke mest wordt bemest en er weer mais gezaaid wordt. Voor het aanwenden van dierlijke mest zijn de Spanjaarden gebonden aan de Europese regelingen, maar de praktijk in Galicië blijkt anders te zijn.
Veel arbeid voor weinig geld
De melkproductie op de acht bedrijven in Galicië die zijn aangesloten bij de European Dairy Farmers (270 bedrijven in totaal) is met bijna 11.300 kg duidelijk hoger dan het Europese gemiddelde. De gehalten vet en eiwit zijn duidelijk lager. De zuivelondernemingen betalen nauwelijks voor gehalten. De hoge producties van de EDF-leden in Galicië gaan gepaard met een zeer hoog krachtvoerverbruik. Gemiddeld voeren ze 372 gram krachtvoer per kg energie gecorrigeerde melk (ECM). De kosten voor de aankoop van voer liggen bij de Galiciërs bijna 40 procent hoger dan gemiddeld.
Gemiddeld hebben de melkveehouders in Galicië een hoge arbeidsintensiteit, ofwel relatief veel personeel. De lonen zijn met 10 euro per uur echter laag. Dat maakt het wel moeilijk om vakmensen te vinden en vast te houden. Het break-evenpoint van de EDF-bedrijven in Galicië was 31 cent per kg ECM. Dat is drie cent minder dan het gemiddelde van alle EDF bedrijven in Europa.
EDF
De European Dairy Farmers is een onafhankelijke groep melkveehouders uit heel Europa met enkele leden uit niet EU-landen zoals Zwitserland, Canada, Oceanie en de VS. Het doel van de EFD-leden is wederzijds kennis en ervaring uitwisselen en benchmarken op internationaal niveau.
Tekst en foto’s: Birte Ostermann-Palz
Bron figuur: Door Mutxamel, subido por Rastrojo (D•ES) – File:EspañaLoc.svg, de HansenBCN. Modificada por User:Mutxamel., CC BY-SA 4.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=3354123
