Al voor het afkalven kondigen afkalfziekten zich aan. Met video-opnamen werd bij Jersey-koeien onderzocht of dieren met verhoogde ziekterisico’s in de lactatie al opvielen in de droogstand doordat ze minder tijd besteedden aan het vreten.
De transitiefase omvat de laatste drie weken voor het afkalven en de drie weken erna (post partum). In deze periode hebben de koeien bijzonder veel aandacht nodig. Hier is immers het risico op metabolische en infectieuze ziekten het hoogst.
De meeste ziekten treden in de tien dagen na het afkalven op. In het betreffende onderzoek kon de samenhang tussen het optreden van metritis, ketose en kreupelheid na het afkalven en een verminderde voeropname voor het ontstaan van de ziektesymptomen, worden vastgesteld.
In de studie werden samenhang tussen het vreetgedrag in de droogstand en het optreden van ziekten peripartum (rondom geboorte) bij Jersey-koeien onderzocht.
Vreetgedrag werd met video gemonitord
925 Jersey-koeien werden vier weken voor het afkalven in een separate groep ondergebracht. Koeien met een BCS (Body Condition Score) lager dan twee en hoger dan vier, alsook kreupele koeien werden niet in het onderzoek meegenomen. Om het vreetgedrag te beoordelen, werd iedere afdeling met videocamera’s uitgerust. De vreettijd werd gemeten middels steekproeven om de 10 minuten gedurende 24 uur. Voorwaarde was dat iedere koe minstens twee 24-uurs beoordelingen voor vreetgedrag doorliep per week. BCS- en kreupelheidscore, bloedonderzoek voor de BHB-waarden en klinische onderzoeken werden bij iedere koe met regelmaat doorgevoerd.
Oudere koeien veranderen vreetgedrag meer bij ziekte
De meerkalfskoeien waarbij twee of meer ziekten werden vastgesteld, hadden vergeleken met de gezonde koeien, een tien procent verminderde voeropname voor het afkalven.
Werd bij deze koeien metritis (baarmoederontsteking) geconstateerd, dan hadden ze voor het afkalven vijf procent minde gevreten. Eerstekalfskoeien die aan de nageboorte bleven staan, hadden al voor het afkalven tien procent minder tijd aan het vreten gespendeerd als gezonde vaarzen. Een verband tussen het vreetgedrag prepartaal (voor afkalven) en de melkproductie en melksamenstelling, kon niet worden vastgesteld. Doordat vaarzen minder onderscheid in vreetgedrag vertonen dan oudere koeien, zijn de video-opnamen van het vreten in de laatste drie weken in de droogstand, vooral van nut voor de oudere koeien.
Samenvatting voor de praktijk
Als in de laatste fase van de droogstand een lagere vreetduur wordt geregistreerd, zouden de betreffende koeien gemarkeerd moeten worden en ook na de geboorte met extra aandacht in de gaten gehouden moeten worden alsook vroegtijdig worden behandeld. Verder toont de studie aan dat het vreetgedrag binnen de lactatiegroep moet worden vergeleken en niet binnen de hele koppel.
Meer informatie.
Bron: Journal Club, ‘Association between Prepartum Feeding Behavior and Periparturient Health Disorders in Dairy Cows’
Foto: Katrin Berkemeier
