Het vogelgriepvirus dat zich onder koeien in de Verenigde Staten verspreidt, is nu ook in verse melk aangetroffen. Dat meldde de American Food and Drug Administration (FDA).
Volgens het agentschap is de bevinding tot nu toe dat ongeveer één op de vijf geteste monsters van melk die bedoeld is voor consumptie positief is voor fragmenten van H5N1. In gebieden met besmette bedrijven was dit aandeel hoger, maar de FDA gaf hierover geen precieze details. De tests werden uitgevoerd met behulp van kwantitatieve polymerasereactie (qPCR). Deze test detecteert alleen virusgenen en dus blijft het onduidelijk of de deeltjes afkomstig zijn van levende virussen.
“Verdere tests zijn nodig om te bepalen of de ziekteverwekker nog steeds in intacte vorm aanwezig is en of deze besmettelijk blijft”, aldus de FDA. Er is echter geen gevaar voor mensen, want door de melk te verhitten wordt het virus vernietigd en kan het zich niet meer voortplanten. “Gepasteuriseerde melk en zuivelproducten zijn veilig”, zeggen de FDA-experts.
Eerste overdracht van H5N1 van koe op mens
In de afgelopen weken zouden melkkoeien in 33 veestapels in de Verenigde Staten besmet zijn met het virus door wilde vogels. Voor het eerst lijkt het virus zich ook van koe naar mens te hebben verspreid. Een medewerker in Texas liep het virus vermoedelijk op via direct contact met de koeien. Hij vertoonde lichte symptomen, waaronder bindvliesontsteking, en is waarschijnlijk inmiddels hersteld.
Ook de besmette koeien herstellen meestal binnen veertien dagen. De ziekte werd bij de koeien vooral gekenmerkt door koorts, lusteloosheid, gebrek aan eetlust, verminderde melkproductie en ingedikte melk. Het ging voornamelijk om oudere koeien in het midden van de lactatieperiode.
Onbeantwoorde vragen en zorgen bij experts
Experts reageerden bezorgd op de bevindingen in de Verenigde Staten. “Het feit dat sporen van het virus zijn aangetroffen in melk uit supermarkten is een alarmerend signaal”, aldus Martin Schwemmle, onderzoeksleider aan het Instituut voor Virologie van het Universitair Medisch Centrum Freiburg (Duitsland). Hoe de besmetting verloopt is nog niet duidelijk.
“De sleutel tot infectie bij koeien lijkt het uier te zijn”, zegt Martin Beer, hoofd van het Instituut voor Virusdiagnostiek aan het Friedrich Loeffler Instituut. Volgens eerdere rapporten wordt weinig van het virus teruggevonden in de luchtwegen. Of infectie via het uier verloopt of dat het gaat om een smeerinfectie is nog niet duidelijk. Volgens Schwemmle kunnen de luchtwegen nog niet met zekerheid worden uitgesloten.
“De overdraagbaarheid van de ziekte bij runderen en mensen in de VS moet nu in detail worden onderzocht”, stelt prof. dr. Christa Kühn, voorzitter van het FLI. De manier van besmetting naar mensen is bijvoorbeeld nog niet achterhaald. Waarom werd slechts één werknemer op het melkveebedrijf besmet?
WHO is zeer bezorgd
De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) luidde onlangs de noodklok over de verspreiding van het virus naar steeds meer diersoorten. Het feit dat H5N1 niet langer alleen vogels treft, rechtvaardigt “enorme bezorgdheid”, verklaarde WHO-hoofdwetenschapper Jeremy Farrar in Genève.
Martin Beer maakt zich ook zorgen over het feit dat er nu een compleet nieuwe gastheer voor het virus is in de vorm van vee. “We moeten koste wat het kost voorkomen dat er een influenza A-virus komt dat is aangepast aan runderen.” Elk nieuw zoogdier kan het virus een stukje dichter bij de mens brengen. “Het virus probeert zich te evolueren, daarom is het belangrijk dat er snel maatregelen worden genomen, zoals transportbeperkingen”, eist Beer. In de Verenigde Staten hebben de autoriteiten nu een negatieve HPAI-type-A-test als voorwaarde gesteld voor binnenlands diertransport.
Tekst: Gregor Veauthier
