Een melkkoe in de wei past bij de verwachtingen van de consument. Daarnaast is weidegang kostenefficiënt en zorgt het dat koeien geen onderdeel zijn van de feed-food-competitie. Koeien op de wei zijn echter gevoelig voor hittestress. Ze worden blootgesteld aan de hoge buitentemperaturen en aan de zonnestraling.
In een studie met 38 Holstein-koeien die dag en nacht, alleen tijdens het melken niet, op de wei verbleven, werden op drie momenten, waarop de temperatuur tussen 13 en 24 graden Celsius was, data verzameld waaronder de lichaamstemperatuur met een vaginale sensor en de hartslag. Bij de ochtendmelking werd van alle koeien een bloed- en melkmonster afgenomen.
20 procent hittegestrest bij gematigde temperatuur
Als de lichaamstemperatuur, 26 keer per dag gemeten met de vaginale sensor, hoger dan 39 graden Celsius kwam, werd de betreffend de koe geclassificeerd als ‘onderhevig aan hittestress’. Het percentage van de koeien dat deze lichaamstemperatuur haalde, steeg gedurende de dag, tot de koeien om half drie in de middag naar binnen gingen. Als ze in de namiddag om zes uur opnieuw naar buiten gingen, steeg het aantal koeien met een hogere lichaamstemperatuur tot meer dan 20 procent om in de nacht weer te dalen tot enkele procenten.
Hittestress-monitoring dierindividueel
De koeien die als hitte gestrest werden aangemerkt, toonden een verhoogde hartslag. Uit de melkmonsters bleek een verhoogde cortisolwaarde en uit de bloedmonsters een hoger glucosegehalte in het plasma. De natriumconcentratie in de melk van koeien met een hoge lichaamstemperatuur was lager en de kaliumconcentratie hoger. De waarden tussen hitte gestreste dieren verschillen ruimschoots. Het ene dier heeft eerder last van fysische effecten van hittestress dan het andere dier. Daarom is het belangrijk hittestress dierindividueel te monitoren. Volgens de onderzoekers zijn cortisol en natrium goede vroegtijdige indicators gebleken voor hittestress. Mede omdat de monsters niet-invasief genomen kunnen worden. De natriumwaarde van melk zou in de toekomst wellicht automatisch gemeten kunnen worden.
Bron: Pontiggia et al., 2023
