Zeker in stallen met melkrobots werd bij de bouw nog weleens gekozen voor kleinere drinkwaterbakken. Dat kan er op warme dagen toe leiden dat niet alle koeien genoeg water kunnen opnemen.
Zeg eens eerlijk. Weet je heel zeker dat de koeien voldoende water kunnen opnemen? Wanneer controleerde je voor het laatst de wateropbrengst van de drinkbakken? Krijgen ook de jongste kalveren genoeg vers water?
Hoeveel water per koe?
Als de temperaturen stijgen, stijgt ook de waterbehoefte van een lacterende koe. Hoogproductieve koeien hebben in de zomer per dag 170 tot 230 liter water nodig om hun productie op peil te houden en gezond te blijven. Te weinig wateropname kan de melkproductie met 30 procent verlagen.
De belangrijkste tips voor het controleren van de watervoorziening van je veestapel, zijn hieronder samengevat.
1. De juiste en genoeg drinkbakken
De aanbeveling is: maximaal 20 koeien per drinkwaterpunt. Voor elke koe moet er tien cm drinkbaklengte beschikbaar zijn. Tel het aantal drinkbakken in de stal is en tel de lengtes op. Passen het aantal drinkwaterpunten en de drinkbakafmetingen bij het aantal koeien in de stal?
2. Hoge wateropbrengst
Zeker als het aantal drinkwatervoorzieningen in de stal al krap is, is een hoge wateropbrengst van groot belang. Alleen dan kan het niet gebeuren dat koeien een lege drinkbak treffen nadat andere koeien kort voor hen dronken. De opbrengst moet minimaal 20 liter per minuut zijn. Heb je drinkbakken met een stop, dan is de opbrengst makkelijk te controleren.
- Leeg de bak.
- Zet een emmer van 10 of 20 liter onder de stop van de geleegde bak.
- Open de kraan en houd bij hoeveel tijd verstrijkt voor de emmer vol is, reken om naar opbrengst per minuut.
3. Alleen schoon drinkwater is goed drinkwater
Naast de hoeveelheid water is de kwaliteit ervan onderscheidend. Eenmaal per dag met de borstel door alle drinkbakken is zeker op warme dagen een must. Doe je dat niet, dan ontstaat een filmlaag waarin bacteriën zich snel vermeerderen kunnen.
Als de veestapel groeit, of al gegroeid is, ontstaan dikwijls meer problemen met betrekking tot de watervoorziening. Als een stal wordt verlengd bijvoorbeeld, worden de bestaande leidingen vaak mee verlengd, zonder dat de diameters worden aangepast aan de stijgende watervraag. Zo kan een te lage waterdruk ontstaan wat een sterke vermeerdering van de kiemen uit de oude leidingen in de hand werkt, doordat ze in de nieuwe leidingen ineens veel meer ruimte hebben.
Water met teveel kiemen veroorzaakt verhoogde celgetallen, uieraandoeningen en productieverlies. Waterdesinfectie kan een oplossing zijn.
4. Kalveren: water vanaf de eerste dag
Pasgeboren kalveren drinken naast melk graag water, al gaat het om kleine hoeveelheden. Wateropname in de eerste levensfase heeft echter wel een positief effect op ontwikkelingen van het kalf op lange termijn.
Volgens een studie van het Duitse proefbedrijf Hofgut Neumühle (Rijnland-Palts) nemen kalveren die vanaf de eerste levensdag ook vrij water kunnen opnemen ook meer melk op dan kalveren die pas op twee weken leeftijd water naast de melk krijgen. Bovendien zouden ze vaak een hoger lichaamsgewicht hebben naarmate de opfok vordert, voer beter benutten en zich beter ontwikkelen. Belangrijk is kalveren water niet via een speen aan te bieden, maar uit een emmer of drinkschaal. Water moet namelijk eerst naar de pens en niet direct naar de lebmaag.
Foto: Sophie Hünnies
