Recombinant bovine somatotropine, ofwel rbST of BST, is een hormoon dat de melkproductie verhoogd, volgens uiteenlopende bronnen met 10 tot 25 procent. In veel landen is het niet toegestaan. In de VS wel, maar daar heeft de zuivel het vergaand uitgefaseerd. In vrijwel geen land is importeren van met rbST geproduceerde melk verboden.
De afkorting rbST staat voor recombinant bovine somatotropine, een product uit de jaren ’80 van Monsanto. De merknaam is Posilac. In 2008 betaalde Eli Lilly and Company, het moederbedrijf van Elanco, er een som geld voor aan Monsanto. Vaak wordt het BST genoemd. In onder andere de EU, Canada en Japan is het product niet toegelaten voor gebruik in de melkproductie. Al voordat Monsanto het in de markt zette, deed de EU het in de ban. In veel landen, waaronder de VS en Azië, is het wel toegestaan. In vrijwel alle landen is het importeren van zuivel dat is geproduceerd met behulp van rbST toegestaan. Het hormoon zou dan ook geen risico voor de humane gezondheid vormen. Wel is er onderzoek waaruit blijkt dat koeien die het hormoon krijgen, vaker kampen met gezondheidsproblemen waaronder mastitis, verhoogd celgetal en kreupelheid.
Studies hebben wel aangetoond dat rbST de concentratie van IGF-1 (Insuline-like growth factor-1) in de melk van behandelde koeien verhoogd. Het is een hormoon dat in de lever wordt gemaakt en effect heeft op processen in de melksecretie. Bij de mens zou het hormoon verband kunnen houden met verhoogd risico op borstkanker.
BST ook in VS vergaand uitgefaseerd
Hoewel rbST in onder ander de VS is toegestaan, labelen de meeste zuivelverwerkers hun product met ‘rbST free’. De sector heeft de kritische consument nooit echt kunnen overtuigen van de veiligheid van het hormoon en uiteindelijk heeft de zuivelindustrie het gebruik ervan in de melkveehouderij vergaand uitgefaseerd. Als zuivel wel is geproduceerd met behulp van het hormoon, hoeft dat in de VS niet op het etiket te worden vermeld.
Over een om het gebruik van rbST aan te tonen, ontwikkeld door wetenschappers van onder andere WUR, lees je hier. Hoewel al decennia onderzoek wordt gedaan naar een testmethode om het gebruik van het hormoon aan te tonen, is de wetenschap er tot dusver niet in geslaagd. Ook deze baanbrekende WUR-test geeft, afhankelijk van het gebruikte hormoonbevattende middel, nog niet volledig uitsluitsel over gebruik van rbST, maar kan gebruik van Posilac wel ondubbelzinnig aantonen volgens WUR-wetenschapper Nathalie Smits.
Bronnen: Resource-online, Breast Cancer Prevention Partners, Ohio Dairy Industry Resources Center, Dairy Herd Management, Drugs.com
Foto: Leslie Seaton from Seattle, WA, USA, CC BY 2.0 <https://creativecommons.org/licenses/by/2.0>, via Wikimedia Commons
