De Ierse melkproductie is snel gestegen. Nieuwe melkveebedrijven betraden zelfs het veld. Zal de trend zich voortzetten?
De melkprijs ligt in Ierland duidelijk onder het Europees gemiddelde en is daarmee alles behalve ideaal. Dit hield de sector echter niet tegen om enorm te groeien. Dat bleek uit een analyse van onderzoekers van de Münster Technological University. Zij vergeleken de cijfers van Ierse melkveehouders en melkfabrieken met eenzelfde soort bedrijven in Denemarken, Nederland, Duitsland, Groot-Brittannië, Frankrijk en Nieuw-Zeeland. De resultaten kwamen uit het tijdvak 2014 tot en met 2019.
Melkopbrengsten binnen zes jaar met 40 procent gestegen
Uit het onderzoek bleek dat de Ierse melkplas binnen zes jaar met 40 procent steeg. De oorzaak is dat veel rundveehouders en akkerbouwers van hun areaal grond blijvend grasland hebben gemaakt. Zij houden er nu koeien op, omdat dit in Ierland de meest rendabele tak in de agrarische sector blijkt te zijn. In de eerder genoemde landen die ook in het onderzoek voorkwamen, steeg de melkplas in de periode 2014 tot en met 2019 enkel 7 procent.
Als zo’n grote uitbreiding als in Ierland plaatsvindt, is te verwachten dat de kosten stijgen en de marges onder druk komen te staan. Dat is echter bijna niet gebeurd. Zelfs toen in 2015 in Europa het melkquotum verdween, kregen de Ieren het voor elkaar om een hogere winstmarge te behalen dan hun collega’s in andere landen. De gemiddelde netto marge (zonder eigen arbeid) bedroeg in Ierland dan ook 8 cent per liter, waar dit in Groot-Brittannië 4,6 cent was, in Duitsland 2,7 cent en de Deense melkveehouders maakten per liter 1 cent verlies.
Een van de belangrijkste redenen voor deze prestatie, is de lage kostprijs. Deze lag in Ierland op 24 cent per kg (zonder eigen arbeid) waar het gemiddelde in Denemarken 38 cent per kg was.
Lagere uitgaven voor voeders en loonwerk
De kostprijs is zo laag, omdat bedrijven minder uitgeven aan voeders, loonwerk, afschrijving en rente. Alleen voor het bemesten wordt op het eiland meer betaald. Uit het onderzoek blijkt ook dat de koeien in Ierland efficiënter gebruik maken van het gras. Tussen 2014 en 2019 zijn de gehaltes vet en eiwit in de melk met 20 procent gestegen. Deze prestaties behaalden de Ierse melkveehouders door een verbeterd management en niet door de aankoop van extra voeders.
Het zakelijke succes verwerven de Ieren door hun extensieve systeem en een rantsoen dat voornamelijk is gebaseerd op gras. Het grootste deel van de koeien loopt van het vroege voorjaar tot laat in de herfst buiten en wordt minimaal bijgevoerd. Gras is de laatste jaren (op de periodes met droogte na) overvloedig aanwezig en grond is in Ierland niet duur.
Declan O”Conner, onderzoeker bij het Cork Institute of Technology , denkt dat de enorme toename in melkproductie de aankomende jaren in Ierland niet door zal zetten. Onderzoek toonde aan dat de agrarische sector tot 2025 gemiddeld 2,5 procent groei kan verwerken. De snelle uitbreiding in Ierland is voorbij, maar de komende tijd zal het aantal melkkoeien nog toenemen.
Tekst: Sjoerd Hofstee en Birte Ostermann-Palz
