Lactanet Canada (melkproductieregistratie en genetica-databank) heeft een fokwaarde voor voerefficiëntie ontwikkeld die wordt ingevoerd met de fokwaardeschatting van april. De berekening van de waarde is gebaseerd op resultaten van een globaal onderzoeksprogramma naar voeropname waaraan Canada deelnam.
De nieuwe fokwaarde zou moeten helpen met het fokken van koeien die het voer in zoveel mogelijk melk omzetten. Daarbij gaat de focus uit naar de biologische focus van de dieren, onafhankelijk van de lichaamsgrootte en het productieniveau. De fokwaarde geeft ook aan hoeveel minder voer een koe nodig heeft om haar onderhoudsbehoefte te dekken en dezelfde hoeveelheid melk te produceren.
Voor de berekening van de waarde wordt alleen de voeropname vanaf de 60e lactatiedag meegenomen om uitschieters als gevolg van de transitiefase, bijvoorbeeld het opmaken van eigen lichaamsreserves, niet mee te nemen.
De nieuwe fokwaarde voer efficiëntie wordt met de gemiddelde waarde van 100 uitgegeven als relatieve fokwaarde. Per fokwaardepunt is 50 gram drogestof per dag minder nodig voor de te produceren hoeveelheid melk en het lichaamsonderhoud. Dat betekent: des te hoger de fokwaarde, des te efficiënter zetten de koeien, dan wel de stierdochters voer om in melk.
De zekerheid van de fokwaarde zou tussen 46 en 51 procent liggen bij dochter-geteste stieren en tussen 41 en 46 procent bij genomisch geteste stieren, de erfelijkheid op 5 procent.
Vanaf de fokwaardeschatting van april wordt de fokwaarde voor alle Canadese inseminatiestieren en gegenotypeerde vrouwelijke dieren gepubliceerd. In het kader van het onderzoeksprogramma worden nog meer data verzameld die de betrouwbaarheid van de fokwaarde in de toekomst zouden kunnen verhogen. Als meer data beschikbaar zijn, zou de fokwaarde ook in LPI (Liftetime Performance Index) of Pro$ (indicator voor winstgevendheid uit melkproductie) meegenomen kunnen worden.
Actueel thema
Met de fokwaardeschatting van december heeft ook CRV een fokwaarde voor voerefficiëntie ingevoerd. In Duitsland zijn ontwikkelingen gaande om een praktijkrijpe fokwaarde voor voerefficiëntie van Holstein-koeien te kunnen introduceren.
Fokwaarde-aanpassing bij exterieur
Met de fokwaarde-schatting van april worden in Canada bovendien aanpassingen doorgevoerd op het gebied van exterieur die zijn terug te zien in exterieur en totale fokwaarden van stieren en koeien. De aanpassingen zouden bijdragen aan het sneller kunnen corrigeren van ongewenste trends in de Holstein-fokkerij.
Extreme grootte
Grote koeien zijn tegenwoordig niet meer zo gewenst, op z’n minst moeten extremen vermeden worden. Zodoende zullen dieren (mannelijke en vrouwelijk) die een hoge fokwaarde voor het kenmerk grootte hebben, toekomstig in de gezamenlijke exterieurwaarde (conformatie) verliezen, ofwel bestraft voor extremen. Voorbeeld: bij een fokwaarde van boven 15 voor grootte verliezen de dieren 3 punten in totaal exterieur.
Correlatie met grootte
Tot nu toe hebben correlatie tussen fundament en grootte en grootte en uier er bovendien toe geleidt dat dieren met een hoge fokwaarden voor grootte, deels ook hogere fokwaarden voor fundament- en uierfokwaarden kregen. Deze correlaties worden nu gladgestreken om in de toekomst te voorkomen dat fokken op fundament en uier gelijktijdig tot grotere koeien leidt. Ook daardoor verliezen stieren, die extreme grootte vererven, in totaal-exterieur.
Steile benen
Met de selectie op hoge fundament-fokwaarden is het probleem van steile benen aan het licht gekomen. Extreme waarden voor te steile of juist gehoekte benen worden zodoende enkel in fundament-totaalfokwaarden (en daarmee ook in totaal-exterieur) bestraft.
Korte spenen
Als het gaat om de uier worden in de toekomst stieren bestraft die kortere spenen vererven. Stieren die deels langere, respectievelijk correcte spenen vererven, worden daarentegen in uier-totaalfokwaarden (en daarmee in totaal-exterieur) beloont.
Tekst: Katrin Hilbk-Kortenbruck – Bronnen: Semex Duitsland, Lactanet Canada
Afbeelding: Djameson1983, CC BY-SA 3.0 https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ via Wikimedia Commons
