Meer melk en minder voer? CRV introduceert officieel de fokwaarde voerefficiëntie. Door stijgende voerkosten, grondschaarste en onvermijdelijke emissieverlaging staat voerefficiëntie steeds meer in de belangstelling. Een aanknopingspunt om de voerefficiëntie te verbeteren is gericht fokken van koeien die zo min mogelijk voer in zoveel mogelijk melk omzetten.
De berekening van de fokwaarde voor voerefficiëntie is gebaseerd op voeropame-data van zo’n 7.000 koeien op onderzoeksbedrijven alsook op vijf praktijkbedrijven waarvan CRV zelf de voeropname mat. Doordat CRV dat ook zal blijven doen, zal het datavolume en daarmee de betrouwbaarheid van de fokwaarde snel toenemen. Dataverzameling op grote schaal onder praktijkomstandigheden is overigens uniek.
De fokwaarde voerefficiëntie wordt als relatieve index met een gemiddelde van 100 uitgedrukt. Meer dan 100 punten betekent een hogere voerefficiëntie, minder dan 100 punten betekent het tegenovergestelde. Elke punt meer of minder betekent een half procent meer of minder melk uit dezelfde hoeveelheid opgenomen voer voor de dochter van een stier.
Weinig verschillen, grote effecten
De verschillen tussen stieren mogen dan relatief klein lijken, het economische potentieel dat met fokken op voerefficiëntie te behalen is, is groot. Aldus Pieter van Goor die verantwoordelijk is voor de dataverzameling en –analyse bij CRV.
Voorbeeld: Bij hetzelfde rantsoen geven dochters van een stier met een voerefficiëntie van 100 gemiddeld 10.000 kg melk. Dochters van een stier met een voerefficiëntie van 104 geven echter gemiddeld 10.200 kg melk. Bij een melkprijs van 30 eurocent betekent dat zo’n 60 euro extra melkgeld per lactatie. Bij 100 melkkoeien gaat het dan om 6.000 euro meer omzet bij gelijkblijvende voerkosten.
Met de nieuwe fokwaarde is CRV een kartrekker in het fokken op voerefficiëntie. Al in 2016 introduceerde CRV de index ‘Better Life Efficiency’, de index voor voeropname. Onlangs werd ook de fokwaarde BVK (Besparing Voerkosten voor Onderhoud) geïntroduceerd. Het geeft aan hoeveel voer een koe meer of minder nodig heeft voor haar lichaamsonderhoud in vergelijking met het populatiegemiddelde. De nieuwe fokwaarde voerefficiëntie is bovendien een onderdeel van het fokkerijkengetal CRV-efficiëntie. Dit geeft aan hoe efficiënt koeien de hoeveelheid voer in melk omzetten, maar heeft betrekking op het volledige leven van de koe, dus ook op de opfok en droogstandsperioden. De fokwaarde voerefficiëntie geeft uitsluitsel over de efficiëntie van de melkproductie binnen een lactatie.
Bron: CRV
In toekomst van grote betekenis
De ontwikkeling van een directe fokwaarde voor het kenmerk voerefficiëntie is een langdurig proces. Het meten van de voeropname alsook het analyseren van de veelvuldige (deels negatieve) correlaties met andere kenmerken maken de ontwikkeling moeilijk. Tot nu toe wordt de voerefficiëntie op melkveebedrijven vooral bepaald door het koppel- en voermanagement. Ook de genetica zal in de toekomst zijn toenemende invloed bewijzen. Genomics bieden veel potentieel om de voerefficiëntie van koeien op termijn genetisch te verhogen. Dat kan vooral economisch een groot voordeel opleveren voor de melkveehouderij.
Tekst: Katrin Hilbk-Kortenbruck
