Droogte, of veel te nat – melkveehouders hadden daar de laatste jaren vaak mee van doen. Welk standpunt je in moet nemen met betrekking tot de klimaatdiscussie en hoe je er als agrariër op reageren moet, legt de Duitse tv-weerman Donald Bäcker uit.
De voorbije zomer is één van de meest extremen van de laatste decennia. Maar ook de winters zijn op veel plaatsen al jaren te warm, te droog of te nat. Meteoroloog en moderator Donald Bäcker legt uit waarmee agrariërs voor de toekomst rekening moeten houden. “De zomers worden al 20 jaar natter, weertypen houden langer aan. Kijk naar 2018”, zegt Bäcker. „Het weer is niet te voorspellen.“
Emotionele klimaatdiscussie
Het advies van Bäcker: “Treed terug en beroep jezelf op de feiten als het gaat om de emotioneel geladen klimaatdiscussie:
- Weer versus klimaat: ‘weer’ is de toestand van de atmosfeer op een bepaald moment op een bepaalde plaats. ‘Klimaat’ is een samenvatting van het weer over een langer tijdsbestek (minstens 30 jaar). Korte termijn-trends hebben statistisch geen invloed.
- Records zijn er altijd al geweest en zullen ook altijd weer worden overtroffen: “snelle en extreme weersomslagen zijn normaal op onze breedtegraad”, zegt Bäcker.
- Onweer komt niet vaker voor dan vroeger. Wel wordt het door het internet en de media sneller wereldkundig. Datzelfde geldt voor tornado’s. Iedereen heeft tegenwoordig een camera bij zich. De schades zijn wel groter, omdat tegenwoordig meer bebouwing op minder oppervlak staat.
- Ondanks alle prognoses: klimaat is moeilijk te bereken. Hoewel apps en weersverwachtingen hoge nauwkeurigheden claimen, blijft een weersverwachting een verwachting en niet meer dan dat. Waar komen de weerdata vandaan die de verschillende modellen gebruiken? Worden weerdata in weerstations machinaal of handmatig uitgelezen? Hoe groot is de afstand tussen twee stations? Is de stad rond een weerstation gegroeid door de jaren heen? Daardoor worden nachten namelijk warmer. Dit alles kan van invloed zijn op de weer- en klimaatomstandigheden. Daar komt bij dat het klimaat nog nooit ‘stabiel’ is geweest, maar een complex systeem is met veel terugwerkende mechanismen en constante veranderingen.
Oplossing: gids voor goede praktijk in ruwvoerteelt
Veranderingen zijn er constant, maar zijn moeilijk te voorspellen. Hoe kun je als landbouwer reageren? “Beschermen van het milieu is ook altijd beschermen van het klimaat”, is de take-home boodschap van Donald Bäcker voor melkveehouders. Punten waarop melkveehouders zich kunnen aanpassen ziet hij vooral in de teelt:
| Risico | Strategie |
| – De ontwikkeling van planten verschuift en wordt korter (de zon schijnt langer, lente komt vroeger, vegetatieperiode wordt langer en de neerslag verandert)
– Problemen met waterhuishouding – Wind- en watererosie – Nitraatuitspoeling in natte winters – Schade door droogte of hoog water – Meer ongedierte dat plantenziekten veroorzaakt, meer plantenziekten – Snellere afbraak van werkzame stoffen, veranderde werkingsduur (sterkere UV-straling) |
– Vruchtwisseling optimaliseren, nieuwe rassen (veredelen op resistentie)
– Risico’s spreiden door rassenkeuze – Bodembescherming met groenbemesters – Bandendrukverlaging, minder berijden – Optimalisatie gewasbescherming – Eventueel alternatieve waterbronnen – Precisielandbouw – Alternatieve teelten? … |
Samengevat
Ook anno 2019 zijn weersvoorspellingen vooral een schatting. Dat het klimaat warmer wordt is zeker. Landbouwers moeten echter niet alleen op hogere temperaturen rekenen, langer aanhoudend van bepaalde weertypen zal mogelijk vaker voorkomen. Daarom zouden melkveehouders de ruwvoerteelt moeten diversifiëren om het risico op oogstverliezen te beperken.
Tekst: Christine Stöcker-Gamigliano Foto: Katrin Berkemeier
