Wereldwijd is een kwart van de koeien kreupel door zoolzweren, dermatitis digitalis of witte-lijn-defect. Klauwgezondsheidsexpert Nigel Cook zet een aantal maatregelen op een rij om deze ziektes voor te zijn.
Door preventieve maatregelen tegen de drie belangrijkste klauwziekten (Dermatitis Digitalis (Mortellaro), zoolzweer en witte-lijn-defecten) is het dierwelzijn en de productie van de koeien aanzienlijk te verbeteren. Aldus Nigel Cook. Bij het huisvestingssysteem voor iedere fase moeten dan huisvestingsmaatregelen worden genomen. Dat kan Cook afleiden aan data over het voorkomen van Dermatitis Digitalis. Slechts 13,7 procent van de koeien in de eerste lactatie krijgt Mortellaro, als ze in de opfok niet met de klauwziekte in aanraking kwamen. Hebben de dieren al in de opfok Mortellaro, dan heeft 45,6 procent van de koeien in de eerste lactatie last van Mortellaro. Om grip te krijgen op de voornoemde drie klauwziekten, ontwikkelde het Dairyland Initiative )Wisconsin) diverse modules (Lifestep Lameness Module) om melkveehouders en adviseurs te ondersteunen.
Om de genoemde klauwziekten een halt toe te roepen raadt onder meer aan:
- Voor de koeien zorgen voor zo min mogelijk ‘statijd’ op harde vloeren.
- Comfortabele, zeer ruim ingestrooide ligboxen zijn beter dan matrassen of matrassen.
- De schoftboom mag koeien niet teveel in hun beweging beperken. Boxen mogen slechts een lage opstaande mestrand aan de achterkant hebben en moeten de koe voldoende kopruimte bieden zonder barrières.
- Brede ligboxen
- Een mestrobot is een betere oplossing dan een kabelschuif.
- Vloeren waarop koeien lopen mogen niet glad zijn en geen kleine randjes hebben (risico op verwonding). Een dichte vloer heeft de voorkeur boven een roostervloer.
- Bij melkkoeien heeft een vastzetvoerhek de voorkeur boven een buis. Bij een vastzethek is er minder concurrentie en vreten de koeien rustiger.
- Brede gang achter het voerhek (vreetgang).
- Eenvoudige toegang voor koeien tot de klauwbehandelbox. Dan is snel ingrijpen bij acute klauwproblemen makkelijker.
- Snel herkennen en behandelen van dieren die opvallen.
- Klauwbad regelmatig inzetten.
Hygiëne, genetica, voeding en de stal spelen bij optreden van Dermatitis Digitalis (Mortellaro) een grote rol. Naar de inzichten van Nigel Cook is het gebruiken van klauwbaden één van de belangrijkste preventiemaatregelen. Een goed klauwbad is 3,0 tot 3,7 meter lang en 60 cm breed.
De vorm van het klauwbad is volgens Cook nog belangrijker dan het aantal koeien dat er voor de volgende verversing van de oplossing doorgaat. Met betrekking tot de vorm en het gebruik van een klauwbad, heeft Cook de volgende aanbevelingen:
- Het bad moet minstens zo lang zijn, dat iedere klauw er twee tot driemaal instapt bij het doorlopen.
- Het klauwbad moet bij vier melkingen worden ingezet. Deze frequentie kan omhoog bij een hoge Mortellaro-druk.
- De aangemaakte klauwbadoplossing na 150 tot 300 dieren verversen, afhankelijk van hoe lang de oplossing effectief blijft.
- Koeien in alle lactatiestadia moeten door het klauwbad.
Witte-lijn-defecten komen vooral voor bij slechte vloeren (scherpe kanten en dergelijke) en onrustige omgang met de dieren. De omgang met de dieren is volgens Cook een belangrijke risicofactor voor het ontstaan van deze klauwaandoening. Low-stress-stockmanship is de sleutel tot rustige omgang met koeien.
Goed letten op de loopvloeren
Vooral de afwerking van loopvloeren heeft veel invloed op het optreden van kreupelheden. Daarom gebruiken steeds meer bedrijven rubbermatten om de stands van de melkstal en op de drijfroutes. Daarbij is het wel van belang dat de aanwezigheid van de matten er niet toe leidt dat koeien minder in de boxen gaan liggen. Zijn de dichte vloeren correct ontworpen en aangelegd, dan is dat voor de klauwgezondheid prima. In oude, gladde vloeren kunnen sleufjes gefreesd worden om de beloopbaarheid te verbeteren. Dat verlaagt het risico op uitglijden. De sleufjes moeten een onderlinge afstand van 8,25 cm hebben, 1,9 cm breed zijn en 1,3 cm diep. Bij roostervloeren is het risico op klauwverwondingen echter groter doordat koeien vaker struikelen en het ontstaan van barsten in de vloer.
Hittestress is van invloed op de klauwen
Hittestress speelt ook een grote rol bij het optreden van klauwaandoeningen. Bij hoge omgevingstemperaturen neigen doe koeien tot meer staan om af te koelen en liggen dus minder. Voldoende luchtverplaatsing kan dat verhinderen. Voldoende luchtverplaatsing is te realiseren met kleine ventilatoren die zijn gericht op de koppen van de koeien. De ventilatoren moeten scheef hangen en de lucht direct op de koeien richten. Omdat bij liggende koeien de lichaamstemperatuur kan stijgen, moeten vooral boven de boxen snelle luchtstromen bewerkstelligd worden door de ventilatoren boven de boxen te hangen. De luchtsnelheid over de koppen van de koeien moet twee meter per seconde bedragen.
Tekst: Birte Ostermann-Palz – Foto: Katrin Berkemeier – Afbeelding: AgroMedia – Bron: Dairyherd.com
