De klauw is een veel complexer en ook vindingrijker orgaan als dat het aan de buitenkant lijkt. De klauw is er niet alleen om kracht over te brengen, maar zijn ook het orgaan waarmee de koe zich continu met haar omgeving verbindt. Mede daarom mag op het gebied van klauwverzorging nooit sprake zijn van nalatigheid. Vanuit Bovi-Bond (klauwlijm en blokjes) vond een bijeenkomst plaats met lezingen van drie klauwexperts.
Het bekappen beïnvloedt collageenvezels in de klauw (tussen het klauwbeen en de binnenkant van het klauwkapsel) alsook het vetkussen. Houd altijd in je achterhoofd: Klauwverzorging is een belangrijk instrument, maar het kan ook grote schades aanrichten. Wordt slechts een halve millimeter teveel weggesneden, dan zijn problemen met de tenen het gevolg.
Kreupelheid – een ziekte van de transitiekoe
Betreft de klauwgezondheid is de transitieperiode de kritische fase in de lactatie. In de weken voor en na het afkalven is er het grootste risico op het ontstaan van kreupelheden, omdat de sterkte van de klauwzolen in deze periode het minst is. Dr. Arturo Gomez (dierenarts en klauwverzorger) wijst daarop. Daarbij kan de koe in deze periode hormonaal van slag zijn wat zich vertaalt in minder aangroei van hoorn. Ook kan het klauwbeen in de lactatiestart wat zakken door afbouw van het vetkussen, maar dat is niet de eigenlijke oorzaak van kreupelheden. Gomez raadt aan de klauwen altijd te bekappen voor het droogzetten. Belangrijk daarbij is vooral, dat problemen waarmee de koe uit de lactatie komt worden verholpen en dat de klauwen worden voorbereid op de afkalving. Na het droogzetten mag een koe in principe niet meer kreupel gezien worden. Of deze klauwverzorging een week of eerder plaatsvindt is niet doorslaggevend. Zolang de klauwen maar twee weken voor of na het droogzetten worden verzorgd.
Tip: Voldoende ligtijd is van belang voor de klauwgezondheid. Zorg dus ook bij de droogstaande koeien voor voldoende ligplaatsen en goed ligcomfort. Heb je ventilators in de stal, zorg dan dat het staldeel van de droge koeien ook geventileerd wordt om hittestress te minimaliseren. Want hittestress vermindert de ligtijd.
De klauwvriendelijkste vloer bestaat niet
Prof. Dr. Christoph Mülling (Universiteit Leipzig) presenteerde nieuwe onderzoeksresultaten in het kader van ‘klauw-vloer-interactie’. Met hogesnelheids-3D-röntgencamera’s evalueerde hij stalvoeren en klauwverzorging. De hieruit voortkomende resultaten moeten uitsluitsel geven over welke klauwverzorging bij welke stalvloer of –bodem nodig en/of zinvol is.
Tot nu toe weten we:
- Betonvloeren zijn niet goed voor de klauwen, de gezamenlijke druk van het afzetten tijdens het lopen komt neer op de klauwen. Dat maakt het belangrijk dat de klauwverzorger zeer nauwkeurig te werk gaat.
- Op zandbodems wordt de druk over de klauwen verdeeld en de klauw zakt er een beetje in. Maar zand schuurt de klauwen ook af, de sterkte van de zool wordt minder.
- Zijn de loop- en stagebieden van rubbermatten voorzien, dan zakt de klauw er ook iets in als de koe haar poot neerzet. Dat is beter voor de klauwpunten. Echter, rubbermatten hebben bij managementfouten, zoals slechte stalhygiëne, ook nadelen – bacteriële infecties zoals Mortellaro komen dan bijvoorbeeld vaker voor.
Problemen komen met vocht
Martin van Gooswillingen werkt als klauwverzorger in Zuid-Afrika. In zijn lezing ging hij in op de enorme invloed van het klimaat op het voorkomen van kreupelheid bij koeien en jongvee. Zuid-Afrika telt drie klimaatzones, in iedere zonde geldt dus een aangepaste klauwverzorging.
- In de omgeving van Kaapstad heerst een zeeklimaat. Het interval voor klauwverzorging is er slechts 90 dagen.
- In de delen van het land waar een gematigd klimaat heerst, is het voldoende de klauwen eenmaal per lactatie te verzorgen. Bij voldoende klauwslijtage (door weidegang) wordt de klauwverzorging zelfs nog langer uitgesteld.
- In de tropische klimaatzone van Zuid-Afrika zijn er in de droge zomer geen klauwproblemen, de koeien en het jongvee lopen dan veel en liggen tot wel 16 uur per dag. Echter, zodra de regenperiode aanbreekt ontstaan er wel klauwproblemen. Hittestress vergroot het effect. Veel dieren gaan bij de hoge temperaturen in combinatie met de hoge luchtvochtigheid niet meer liggen, maar blijven vooral staan. Daardoor daalt de voeropname. In deze situatie moeten de klauwen juist vaker verzorgd worden. Doorgaans kan men dan ook niet meer zonder klauwbaden.
Bron: Lezingen van Dr. Arturo Gomez, Prof. Dr. Christoph Mülling, Rainer Schlottbohm en Martin van Gooswillingen op de bijeenkomst van Bovi-Bond in Billerbeck (Nordrhein Westfalen, Duitsland)
Tekstbewerking: Anna Schworm – Foto: Katrin Berkemeier
